Ռոբերտ Աղաջանյանը վարպետացել է լուսանկարչությունում աշխատելով Երևանի Աբովյան փողոցի վրա գտնվող Արամ Ալոյանի լուսանկարչատանը` 1930-ականներին։ Հայրենական Մեծ պատերազմից վերադառնալուց հետո շարունակել է իր լուսանկարչական գործնեությունը տարբեր տաղավարներում, իսկ 1950֊ականներից արդեն որպես ֆոտոթղթակից, «Հայաստանի գյուղատնտեսություն» ամսագրում։ (1) Հայաստանի գյուղատնտեսական կյանքը պատկերող նրա բազմաթիվ ռեպորտաժային և վավերագրական բնույթի լուսանկարներ արտատպվել են ոչ միայն տեղական պատկերազարդ ամսագրերի էջերին այլ նաև Հայաստանին նվիրված մի շարք ֆոտո֊ալբոմներում (Սովետական Հայաստան, 1971)։

Աղաջանյանը յուրահատուկ տեղ է զբաղեցնում խորհրդահայ վավերագրական լուսանկարչության համատեքստում։ Հիմնականում կենտրոնանալով գեղջկական առօրյաի ու կենցաղի, ինչպես նաև կոլտնտեսական աշխատանքի պատկերման վրա, նրա լուսանկարները զերծ են մնում սոց֊ռեալիստական ռեպորտաժային լուսանկարչության շինծու ինքնագովերգությունից։ Փոխարենը լուսանկարիչը նախընտրել է պատկերել այդ գյուղական իրականությունը` մարդասիրական ոսպնյակի և անկեղծ լավատեսությամբ լցված լույսի ներքո։ Նրա համեստ ու թատերականացումներից զուրկ սև֊սպիտակ, երբեմն գունավոր լուսանկարներում մարդը դիտարկված է ոչ թե որպես գերիշխող ուժ, այլ բնական ու կենդանական աշխարհի հետ ներդաշնակորեն գոյատևող էակ։ Այսպիսով, Աղաջանյանի պարզ և անմիջական աշխարահայցքը նշանակալի ներդրում է ունեցել Հայաստանում` ռեալիստական, սոցիալ֊վավերագրական լուսանկարչության ավանդույթների ձևավորման մեջ։

1) Կենսագրական տվյալները` Վահան Քոչար։ Հայ լուսանկարիչներ, հեղինակային հրատարակություն, Երևան, 2007, էջ 72

Վիգեն Գալստյան, 2016